Tomato (tomato) bụ mkpụrụ nke otu osisi si n'ezinụlọ Solanaceae. Ala nke tomato Central na South America, ebe ndị Maya, Aztec na Inca India toro ha kemgbe oge ochie. Dika akuko ndi ozo si kwuo, tomato, tinyere oka (maze) na poteto, nwere "ihe omimi", ebe chi nyere ha ndi bi ebe ahu maka nhụjuanya na ụnwụ mgbe ha gbasiri egwu, mgbe osisi nile nwuru ma enweghi ihe ha ga-eri.
Na imecha n'akụkọ ifo, anyị ga-ekwu otu ihe ọzọ, jikọtara aha "tomato". Enkam, nke a na-enwe mwute na ọkara iji mụọ asụsụ Spanish nke ndị mmeri, chọrọ iwepụ obi obi ọjọọ nke hidealgo Pizarro, site n'inye ya mkpụrụ osisi ndị a na-egbuke egbuke. "Tomate!" (Site na Spanish - "nwaa ya!"). Ya mere aha a pụtara.
Aha "tomato" sitere na Itali, na nsụgharị pụtara "apple apụl".
Ya mere ọ bụ ma ọ bụ na ọ bụghị, a maghị ya, ma eziokwu ahụ bụ na mkpụrụ a emeri na ịkwado ụwa niile dị nnọọ oke!
Na narị afọ nke 16, ndị mmeri ahụ wetara tomato mkpụrụ osisi na Spen, si ebe ahụ bịaruo ndị agbata obi ha na Portugal, ma nweta ngwa ngwa n'okpuru "anyanwụ" na Mediterranean dum. Mgbe ihe dị ka afọ 200, n'ikpeazụ, a na-egosi tomato na Russia. Ihe mbụ na mbụ enweghị obi ebere ebe a na tomato. Ịkpọ ụcha uhie uhie na uto dị iche iche ruo ogologo oge mere ka ụjọ na-atụ egwu banyere nsi na ọbụna "ekwensu" sitere na nwa ebu n'afọ. Ma, na njedebe, ọganihu, dịka mgbe niile, meriri, ma ugbu a, ọ na-esiri ike ịchọta otu menu na-enweghị otu salad tomato. N'aka nke ha, ndị na-azụ atụrụ amịpụta ụdị tomato dịgasị iche iche, ndị kwesịrị ekwesị maka ịmalite na mpaghara ihu igwe niile, ruo n'Ebe Ugwu. Otu n'ime ha bụ ihe ndị dị ebube dịka Bull's Heart, Crimson, Lemon, Ladies Fingers, Cherry na ndị ọzọ.
Ịdị ukwuu na ọtụtụ calorie na tomato
Ejikọtara ewu ewu tomato na ọ bụghị nanị na uto dị mma, kamakwa ọtụtụ àgwà bara uru. Na ngwakọta nke tomato a na-enwekarị ihe ndị dị na carbohydrates, ihe na pectin na ọtụtụ vitamin. Ihe ndị a bụ vitamin B1, B2, B3, B6, B9, E. Ma karịsịa ọtụtụ vitamin C. Ọkara ọkara tomato, ị zutere ọnụego oriri kwa ụbọchị! Na tomato, ọtụtụ potassium, magnesium, ígwè, calcium na phosphorus . Igwe lycopene, nke na-ekpebi ọbara ọbara nke nwa ebu n'afọ, na-ebelata ihe ize ndụ nke ọrịa obi, dika, n'eziokwu, obere calorie na tomato. Ọrịa cancer, ọrịa prostate, ọrịa ndị na-ahụ anya - ọrịa niile a na-efegharị tupu tomato Latin America.
N'otu oge ahụ, enzymes adịghị ata ahụhụ site na ọgwụgwọ okpomọkụ, nke na-eme ka tomato ghara ịba uru naanị na raw, kamakwa n'ime e ghere eghe, sie, sie.
Ọnụ ọgụgụ nke calorie na tomato ọhụrụ dị nnọọ ala. Dabere n'ụdị dị iche iche, ọ dị iche na 15 ruo 23 kcal. Nke a na-enye gị ohere iji ya n'ọtụtụ ebe na nri dị iche iche. Dị ka ihe oriri na-edozi, na-eji tomato adịghị atụ aro ya, ahụmahụ nke ndị nchọpụta egosila na iji ha "ụdị dị ọcha" na nnukwu ego nwere ike iduga nrịanrịa ma ọ bụ ọdịda zuru oke nke ahụ iji mepụta ngwaahịa a. Ọ bụ ihe na-achọsi ike iri tomato na nri dịka nri ma ọ bụ salad na efere na azụ ma ọ bụ anụ ọkụkọ na-eri nri, ezi, ole calorie dị na tomato ọhụrụ na-enye anyị ohere imegharị ngwá ọrụ a iji mee ka ọ dị mfe.
Enwere calorie dị ọtụtụ na tomato?
N'oge na-adịbeghị anya, ihe oriri ndị na-eri nri gụnyere obere tomato cherry, nke e nwetara site na nhọrọ na 1973. Nke a dị obere tomato bụ caloric nri nri - ọdịnaya calorie nke tomato cherry bụ nanị 15 kcal (!), Ọ bụ ezie na nọgidere na-bara uru na ụtọ Njirimara nke ụmụnne ya tọrọ ya ma na-anya dị ukwuu na tebụl a gourmet.