A na-akpọ ọrịa nkwarụ, nke na-emetụta ndị agadi ọtụtụ mgbe, a na-akpọ dementia (site na Latin "ara"). Ihe omuma a abughi ihe omuma, kama enwere ya. Tupu ọrịa a, mmadụ nwere ike iche echiche n'ụzọ ziri ezi ma jeere onwe ya ozi, mana ọ na-efunahụ ohere ndị a.
Nkwenye - gini bu?
Ọ dị mkpa ịghọta mgbe mmebi ahụ bịara, na ọ bụ ọrịa nke ụbụrụ kpatara. Ndị ọgbọ ọ bụla, ọ bụghị naanị ndị agadi, nọ na-akpata nkwarụ, ọnụ ọgụgụ ndị na-arịwanye elu na-eto eto. N'adịghị ka ihe ndị ọzọ na-adịghị mma, dịka ọmụmaatụ, ọkpụkpụ, a na-enweta syndrome a ma ọ pụtaghị mmebi nke psyche. Nkwenye bụ ajọ nsogbu nke ọrụ ụjọ, nke onye ọrịa na-efunahụ nkà na ihe ọmụma, ma enweghị ike ịghọta ndị ọhụrụ. A na - ahụ ike nke ọrụ uche nke onye ahụike.
Nkwekọrịta na Psychology
Ọtụtụ mgbe, ọrịa ahụ na-amalite n'ihi ọrịa ndị ọzọ (ọrịa, Pụrụ, Alzheimer, wdg), mmerụ ahụ. Nsogbu a na - eme na cerebral cortex ma nwee ụdị dịgasị iche iche na nhụjuanya na usoro: ịdị nwayọọ, ịdị elu ma dị njọ. Ọ bụrụ na e nwere ọrịa na-aga n'ihu na ọ na-aga n'ihu, nsị onwe ya na-etolite, ọrịa ahụ na-edepụta onye ọrịa ahụ. Onye ọrịa ahụ na-efunahụ ọtụtụ echiche, kwụsị ịmara ụwa gbara ya gburugburu, mmasị na ndụ adịkwaghị. Ọrịa ahụ na-egosipụta onwe ya ọtụtụ: ebe nchekwa, okwu, mgbagha agbajiri, ọnọdụ nchịkwa dị.
Nkwenye - ihe kpatara ya
Ọrịa a na-eme n'ihi ụbụrụ na-emebi ụbụrụ mgbe ọnyá ma ọ bụ ụdị ọrịa (mgbe ụfọdụ ọtụtụ ugboro). Iji kpasuo ọrịa ya nwere ike ịnweta ihe karịrị 200 ọnọdụ ọrịa. Site na ụdị nkwarụ dị iche iche, ọrịa na ụbụrụ ụbụrụ bụ isi na-eduzi ọrịa ahụ. N'ọnọdụ ndị ọzọ, mmeri nke usoro nhụjuanya nke etiti ahụ bụ nsonaazụ nke ọrịa a.
Ihe kachasị akpata nsogbu bụ:
- Ọrịa Alzheimer (ruo 65% nke ọ bụla ikpe);
- mmebi ogwugwo nke enwere site na atherosclerosis, ọbara mgbali elu, mmịgharị na-adịghị mma na ụdị ọbara;
- ịṅụbiga mmanya ókè na ọgwụ ọjọọ riri ahụ;
- Ọrịa Parkinson;
- Ọrịa na-ahọrọ;
- nsogbu craniocerebral;
- ọrịa endocrine (nsogbu thyroid, Cushing's syndrome );
- ọrịa stroimmune (otutu sclerosis, lupus erythematosus);
- ọrịa (ọrịa AIDS, maningitis na-adịghị ala ala, ụbụrụ cancer, wdg);
- ọrịa shuga;
- nnukwu ọrịa nke akụkụ ahụ;
- ihe si na mgbagwoju anya nke hemodialysis (ime ọbara),
- nnukwu akwara ma ọ bụ ọgwụgwọ ọrịa na-ezughị ezu.
Mgbaàmà nke Dementia
E nwere ọnya ato nke oria a, ya mere, nke obula n'ime ha nwere ihe omuma nke onwe ya:
- Ihe mgbaàmà kachasị nke ọrịa a bụ nsogbu ncheta na-aga n'ihu. Ihe ịrịba ama doro anya nke nhụsianya bụ mmekpa ahụ na mberede, obi ọjọọ, enweghị nkwarụ, ịda mbà n'obi n'àgwà mmadụ.
- Ihe ịrịba ama nke abụọ nke ọrịa ahụ: nsogbu nchịkwa na-adịghị mma, mgbe onye ọrịa ahụ na-akwụsị ịhụ onwe ya na enyo, na-agbagha aka nri na aka ekpe na ihe ndị ọzọ.
- N'ikpeazụ, ụda olu ahụ na-amalitewanye, nke nwere ike ibute ọnọdụ vegetative na ihe na-egbu egbu.
Dabere na ogo ọrịa a, a na-egosipụta ihe mgbaàmà ya na mmeghachi omume onye ọrịa n'ụzọ dị iche iche:
- N'ịbụ onye nwere nkwarụ dị nwayọọ, ọ na-akatọ ọnọdụ ya ma nwee ike ilekọta onwe ya.
- Site na nbibi dị oke njọ, enwere ntụgharị na ọgụgụ isi na ihe isi ike n'omume ezinụlọ.
- Nsogbu siri ike - gini ka ọ bụ? Ọrịa ahụ na - egosi nhụsianya zuru ezu nke ụdị mmadụ ahụ, mgbe onye toworo eto apụghị ọbụna ịchịkwa mkpa ma rie.
Olee otú iji zere ịda mbà?
Mmetụta nkwarụ bụ otu n'ime isi ihe kpatara nkwarụ na ndị agadi. Na mmepe nke ọrịa anaghị eche na nwata, ugbu a, ihe ịrịba ama mbụ nke ịda mbà n'obi nwere ike ịpụtaworị na afọ 55-60. Ịjụ ajụjụ a ga - esi gbochie mgbochi ogologo oge tupu egosiputa ya, ịkwesịrị ịmebata n'ime ndụ gị ọtụtụ iwu na àgwà bara uru:
- ịjụ mmanya na ise siga;
- nri kwesịrị ekwesị (ihe oriri kwa ụbọchị maka ego dị mkpa nke vitamin, ịhapụ nri ngwa ngwa na ihe oriri abụba);
- arụ ọrụ nkịtị;
- ihe omuma;
- udo nke uche (zere nrụgide, zere iwe);
- mgbochi vitamin D - enweghị ike na ahụ na-eduga ná mmepe nke ọrịa Alzheimer na nkwarụ nke ọzọ.
Ụdị nkwarụ
Ngosipụta nke ọrịa ahụ na-adabere n'akụkụ ụbụrụ na-emetụta, usoro nchịkwa, njedebe nke ọrịa concomitant ma ọ bụ ọrịa mbụ, afọ nke onye ọrịa. Site na njirimara nke ọrịa ahụ, a na-ekewa ụrọ dị iche iche:
- Cortical , nke a na-akpụ mgbe cortex mebiri emebi. A na-ekewa ya na subtypes: ihu (frontbe lobe) na frontotemporal (mmebi imechi ihu n'ihu).
- Mkpụrụ obi ma ọ bụ nke dị ala , bụ ebe a na-emetụta akụkụ nke akụkụ ahụ.
- Cortical-subcortical (e nwere ụdị abụọ nke ọnya a kọwara n'elu).
- Multifocal , mgbe ụbụrụ nwere ọtụtụ ọnya.
Mgbaghara ihere
Mmeghari nkwalite nke afọ bụ ụdị ọgwụgwọ na-emetụta ndị agadi. N'ihi enweghi ihe oriri, eriri na ụbụrụ na-anwụ anwụ, nke a na-eduga ná mgbanwe ndị a na-apụghị ịgbanwe agbanwe. Na mbụ ogbo nke ọrịa ahụ, mmadụ nwere ike ghara ịghọta, mgbe ahụ, ọ na-ada site na nkwarụ, na nke a bụ ọrịa nke nwere ike iduga zuru ezu ara. Ihe ịrịba ama mbụ nke ọrịa ahụ na-ebelata mgbatị na ngwa ngwa ike ọgwụgwụ. Ndị ọzọ na-eme ihe ike: ịhapụ ọrụ ọgụgụ isi, ihe isi ike na omume elementrị, mgbanwe ọnọdụ.
Ọrịa na-egbu egbu
Ọ bụghị ọrịa ahụ na-emetụta ndị agadi. Ogologo - site na afọ iri na ise - ịṅụbiga mmanya ókè, nkwarụ na-egbu egbu, ihe mgbaàmà bụ: mmebi mmekọrịta mmadụ na ibe ya, ụkọ omume ọma, ikike uche na-ebelata, nsogbu mbepụ uche, nchekwa ncheta, arụ ọrụ nke anụ ahụ, mgbanwe ngbanwe na ụbụrụ. Ọtụtụ mgbe, àgwà njakịrị mmadụ bụ njedebe ikpeazụ na mmepe nke mmanya. Ihe ruru pasent 20 nke ndị ọrịa nile nwetara nchoputa a n'ihi ịṅụbiga mmanya ókè.
Ihe ize ndụ nke mmanya mmanya na-egbu egbu bụ na ọ na-emebi ọrụ nke ndị na-ahụ maka mgbasa ozi maka mmetụta uche. Site n'iji mmanya na-aba n'anya na-ata ahụhụ n'ime ahụ, mgbidi nke arịa ọbara, ụbụrụ. Mgbochi nke ụdị a na - egosi mgbe ọ ga - emebi oge ọkpụkpụ na mmanya mmanya. A na-ahụkarị ọrịa ahụ n'oge nke atọ nke ịdabere na ya, mgbe mmadụ na-efunahụ mma na oke mmanya.
Mmebi nke osisi
Otu n'ime ihe na-akpata nkwarụ nkwarụ bụ ụbụrụ ụbụrụ n'ihi nhụjuanya craniocerebral, mbufụt na bruises. Ọrịa na-ahụ maka ọrịa, ọrịa AIDS, ndị na-agwọ ọrịa, na ihe ndị ọzọ nwere ike ịmalite ịmalite. N'okwu nke abụọ, a na-emetụta akụkụ ụfọdụ nke usoro ntụgharị uche, na nchebe dị nchebe banyere iche echiche dị oke egwu na mmekọrịta mmadụ na ibe ya.
Schizophrenic Dementia
Ọrịa dị iche iche metụtara ọrịa nkwarụ na-egosi ụfọdụ mgbaàmà. N'ihe banyere ịme ihe, ọrịa ahụ na-apụta na ọnụ ọgụgụ na-enweghị isi na ọgụgụ isi, ma ọdịdị nke enweghị mmasị, erughị eru, ịzụlite psychosis na mkparịta ụka. Oge nke ịmalite ịmalite na-amalite imebi ọnọdụ nke mmetụta obi ọjọọ. Mgbe ahụ, disorientation in space follows. Smentia dementia bụ nkwarụ, ebe nchekwa na-anọgide na-agbanwe agbanwe ruo ogologo oge, mana enweghị nzube. Omume nke onye ọrịa ahụ dị iche iche na enweghị enyemaka.
Kedu ka ị ga-esi na-emeso ndị ọrịa nsogbu?
Na ọrịa a, enweghi obi abụọ na amụma ahụ. Isi ihe isi ike bụ mgbanwe mgbe niile na àgwà na omume. Ajụjụ kachasị na-echegbu ndị ikwu nke ndị ọrịa: otu esi enyere onye ọrịa ahụ aka na nkwarụ. Enwere mmemme ọgwụgwọ onye ọ bụla na usoro mmezi na mmekọrịta. Ọ dị mkpa ịghọta ma chọpụta na nkwarụ ahụ bụ ụdị omume, ọ bụghị ọgwụgwọ. Gburugburu ebe obibi dị mkpa ka ị na-ege ntị na mmekọrịta dị mma, n'ihi na ọ na-adabere na ha otú onye ọrịa ga-esi metụta ụwa nke ọzọ. A na - atụ aro ịgbaso ndụmọdụ dị mfe gbasara onye ọrịa ahụ:
- kọwaa ajụjụ n'ụzọ doro anya, kwuo nwayọ na nke doro anya;
- nye ndụmọdụ ma ọ bụrụ na onye ahụ anaghị anagide, nwee ike ichere;
- jide onye uche ahu;
- iji kesaa ihe omume n'ime usoro ihe nfe;
- iji kwurịta okwu n'ụzọ dị mma.
Kedu otu esi emeso dementia?
Maka ọgwụgwọ dị irè, ọ dị mkpa iji chọpụta ọrịa nkwonkwo n'oge ọ bụla o kwere omume, na ụzọ e si agwọ ọrịa na-adabere na nchoputa. Enweghị nkwenye doro anya banyere ịgwọ ọrịa nkwonkwo, n'ihi na onye ọbụla bụ onye ọ bụla. Mana nlekọta kwesịrị ekwesị, iji ọgwụ ike eme ihe ike na ọgwụ ndị na-eme ka ụbụrụ na-edozi ụbụrụ, nwere ike belata oke nrụrụ na ọbụna kwụsị kpamkpam nkwụsị. Site na ọgwụgwọ ruru eru, a ga-enwe ike ịgbanwere ihe ndị na-emegharị uche.
- Iji belata ngosipụta nke ọrịa ahụ nwere ike ọbụna site n'usoro edozi ihe oriri na usoro (dịka ọmụmaatụ, n'ihe banyere ịṅụ mmanya na-aba n'anya).
- Na-egbochi ọnwụ nke mkpụrụ ndụ akwara ma wepụ ihe mgbaàmà nke ọrịa na ọgwụ. Ndabere nke ọgwụgwọ na-agụnye ọgwụ ọjọọ iji meziwanye usoro ụjọ, na-eme ka ọbara gbasaa na arịa ọbara na ọgwụ ndị na-eme ka mmekọrịta dị na ụbụrụ dị ike.
- Ọ bụghị nanị ọgwụ ka ndị ọrịa ga-enye, kama enyemaka enyemaka. Ọgwụgwọ psychosociation, bụ nke na-emetụta mmetụta nke onye ọrịa ma na-emezi nkwarụ obi ike n'oge ọrịa ahụ, egosipụtawo nke ọma. Mmetụta bara uru na ọnọdụ zuru oke nke onye na-ahụ maka ndị ọrịa na ndị hụrụ n'anya, ụmụ anụmanụ, usoro ọgwụ.