Enwere ezi obi na ụwa nke oge a na otu esi amata ha? Onye ahụ n'oge ndụ na-enweta ahụmahụ dị iche iche. Ọ bụghị mgbe niile na ahụmahụ dị mma na nke na-egbu mgbu na mmekọrịta dịka "agha" na ezi obi iji gosipụta "ọnwụ dịka". Ma e nwere ndị nwere ahụmahụ dị ukwuu, ha efunahụghị ikike ikwupụta mmetụta ha n'eziokwu.
Gịnị ka ikwesị ntụkwasị obi pụtara?
Mmetụta obi ụtọ bụ n'ezie ihe ngosi sitere n'okike nke mmetụta uche nke a mụrụ n'ime mmadụ. N'ime obi nke echiche nke eziokwu bu okwu ahu bu "igba oku". Mmetụta ahụ, na-ebili dị ka ihe ọkụ ọkụ, ma na-egosipụta onwe ya na mpụga ụwa, dịka omume, ọdịdị ihu na ọnọdụ dị n'ime mmadụ n'oge igosipụta obi ọmịiko. Eziokwu pụtara:
- igosipụta nke mmetụta na "dị ọcha", na-enweghị ákwà: ụdị, iru újú, iwe, iwe, anyaụfụ;
- oghere nke onye ahụ;
- eme ihe n'eziokwu;
- ezi uche;
- ezi obi n'echiche ọ bụghị nanị nye ndị ọzọ, kamakwa nye onwe gị.
Psychology nke ezi obi
Ihe omuma nke ezi uche di na mmadu bu ihe ndi mmadu na-abara mmadu. A na-eme ezi obi mgbe ọ bụ nwata. Nwatakịrị ka na-aghọtaghị ihe ndị mụrụ ya chọrọ maọbụ na-achọ n'aka ya, mana ha na-aghọta ọdịiche dị n'echiche nke obi na nna. Nkwupụta okwu na-egosipụta n'ụzọ doro anya onwe ya site na ihu ihu, mmegharị ahụ, ụda olu. Mama na-akatọ nwa ahụ, na-ekwu na iwe iwe, ma ọ na-ahụ na ihu ya adịghị ewe iwe, ya mere ọ na-aṅụ iyi "enweghị obi eziokwu," maka ọchị. Eziokwu nke mmadụ nwere ike ịgụ site n'egosipụtaghi okwu:
- mmetuta nke mmetụta uche na aka nri na n'aka ekpe nke ihu;
- n'oge mkparịta ụka ahụ, echiche nwere mmasị n'ebe onye ahụ na-emekọ ihe ọnụ nọ;
- mmegharị a na-ejikọtaghị ọnụ.
Eziokwu na ime ihe n'eziokwu bụ ihe dị iche
A na-echekarị echiche "ezi obi" na "ịkwụwa aka ọtọ", ha yiri otu, ma ọ bụghị otu. Kedu ihe dị iche n'etiti ezi obi na ịkwụwa aka ọtọ:
- Eziokwu bụ ihe na-emetụ n'ahụ nke e gosipụtara n'egosiputa mmetụta: ma mmetụta ahụ sitere n'ime ya ozugbo ma gosipụta onwe ya n'èzí.
- Ime ihe n'eziokwu bụ ihe omume na nke mmekọrịta mmadụ na ibe, si "ịsọpụrụ", "ịkwanyere ùgwù", "ịsọpụrụ". A na-asọpụrụ ndị na-akwụwa aka ọtọ na ọha mmadụ. Ime ihe n'eziokwu jikọtara ya na omume mmadụ.
- Eziokwu bụ ikwu okwu na ihe ngosi nke mpụga (congruence).
- Ime ihe n'eziokwu - gunyere eziokwu na eziokwu bụ nke dabeere na ụkpụrụ omume.
Eziokwu - ọ dị mkpa ugbu a?
Eziokwu bụ àgwà na ndị toro eto n'ime ezinụlọ, ebe ọ bụla e gosipụtara mmetụta dị ike, ọ na-esiri ike ijide onwe gị n'ụzọ mmetụta uche. Ndị dị otú ahụ nwere oge siri ike n'ime ọha mmadụ, n'ihi na ezi obi na-egosi nnyefe nke mmetụta uche na ihe ọjọọ. A na-ele ezi obi anya dị ka àgwà nke mmadụ tozuru okè, dị njikere iguzogide ịkwa emo, ikwu okwu ọjọọ ma nọgide na ya. Mmetụta obi ụtọ ga-adị mgbe nile, n'ihi na:
- Onye ọbụla, ọbụnadị onye na-enweghị ezi obi, chọrọ inwe ezi obi.
- N'ụlọ - ikwesị ntụkwasị obi bụ ihe na-egosi ntụkwasị obi na mmekọrịta zuru oke n'etiti di na nwunye;
- N'ime mmepe nke nwata ahụ, mmetụta uche na obi ziri ezi bụ ihe dị mkpa nke ịzụlite àgwà dị mma.
Kedu otu esi nwalee nwoke maka ezi obi nke obi?
Kedu nwa agbọghọ ma ọ bụ nwanyị na-atụghị nrọ banyere otu mmetụta ya na onye òtù ọlụlụ ya? Ogologo ezi obi nke nwoke bu ihe a na-achoghi ekwenye mgbe nile, ebe obu na enweghi ike ime ka nwoke ma obu nwa nwoke nwee obi ike, n'ihi na site na okike madu "kwesiri ka ejide ya. Eziokwu nke mmetụta nke onye òtù ọlụlụ nwere ike ịmatakwu ya site na njedebe ndị a:
- okwu mmadu ekwenyeghi na omume na omume ya;
- ọ na-enwe mmasị ilekọta nwanyị a hụrụ n'anya;
- n'otu oge siri ike na-emetụ n'obi ma na-anwa ime ka ibe gị ghara ịda mbà n'obi;
- ọ dị mkpa na ọ ga-enwe nkwonkwo nkwonkwo;
- enye onyinye;
- dị njikere maka ihe dị ukwuu maka onye ọ hụrụ n'anya;
- ekworo n'ime mkpebi ndị ezi uche dị na ya pụkwara ịbụ ihe na-egosi mmetụta obi eziokwu.
Kedu otu esi nwalee nwanyi maka ezi obi?
Ikwesị ntụkwasị obi na ezi obi na-eme ka mmekọrịta nwoke na nwanyị nwee ntụkwasị obi ma nwee ọganihu. Ihe bụ ezi obi na mmekọrịta, ọ na-esiri ike inwe mmekọahụ siri ike ịghọta onye a hụrụ n'anya n'eziokwu ma ọ bụ mee ka ọ bụ maka nzube nke aka ya. Ụfọdụ ndị ikom, na-agbalị ịchọta nke a, gaa na oke ókè ma malite ịgbaso nzọụkwụ nwa ha nwanyị. E gosipụtara obi ọmịiko site na mmekọahụ na-adịghị ike dị ka ndị a:
- ihe na-ekpo ọkụ nke nwanyi na-agwa onye ọ hụrụ n'anya;
- ọ na-enye mmetụta ya n'enweghị ihe ọ chọrọ n'aka;
- ọ na-ewute mmadụ na ya na ndị inyom ndị ọzọ;
- na-ahụ nwoke ahụ àgwà ndị dị mma, ma na-anabata ọghọm dịka;
- na-etinye oge dị ukwuu n'ile anya, na-adọrọ mmasị ya;
- Nwee mmasị na ezi mmasị na ndụ nke onye ị hụrụ n'anya;
- Ọ na-ekere òkè na onye òtù ọlụlụ ma ọṅụ na iru újú.
Kedu otu esi amata eziokwu nke enyi?
Ọbụbụenyi bụ nke mbụ n'eziokwu, ya mere ndị inyom kwere. Ebumnuche nke ọbụbụenyi nke nwanyi bụ oke ume ike. Ndị inyom - ụmụ nwanyị na-adịghị ike na mmetụta uche na n'ọtụtụ ụzọ bụ onye ọ bụla ọzọ kama ndị na-agba ọsọ: onye mara mma, ihe ịga nke ọma ma ọ bụ nwee ihe ịga nke ọma n'ime ụmụ nwoke. Ezigbo ezigbo enyi n'etiti ụmụ nwanyị dị oke ọnụ ahịa ma ọ bụ onyinye a ga-eji kpọrọ ihe. Ihe ngosi nke ezi obi nke enyi:
- na-eme ihe niile nzuzo na-atụle ihe nzuzo;
- ọ nwere ike "ịkwa ákwá n'okwasị";
- na-elebara ọdịmma na omume ọma nke enyi anya;
- jiri ezi obi na-aṅụrị ọṅụ na ihe ịga nke ọma ma na-ewute ya mgbe ị na-achọ ọdịda;
- Emela ka enyi nwoke enyi ya;
- mgbe niile na ebe ahụ ga-ekwupụta echiche siri ike, ma ọ bụrụ na nsonaazụ ọma nke ọnọdụ dabere na nke a;
- ọ ghọtaghị okwu;
- maara otú e si agbaghara ya.
Olee otu esi eme ka ezi obi di?
Kedu otu esi mụta ezi obi ma bipụta àgwà a n'onwe gị? Ndị ọkà mmụta sayensị na-ekwu na dịka nkà ọ bụla, ezi obi nwere ike ịmepụta site na omume ndị dị irè:
- Nkwurịta okwu na ndị nwere obi eziokwu . Ọ bụrụ na ị na-ege ntị, ndị dị otú ahụ gbara gburugburu na ike pụrụ iche, ndị ọzọ na-adọrọ mmasị ha. Onye na-enweghị ezi obi anaghị adọta mmasị dị otú ahụ.
- Ịgụ ihe gbasara akwụkwọ ọgụgụ uche . Ọ bara uru na a na-enye usoro nke ịmepụta nkà nke ezi obi.
- Ịkwụsị ihe mgbagwoju anya . Ọtụtụ mgbe, enweghi obi abụọ, ihere na ihere na-egbochi mmadụ ịghara inwe ezi obi n'ebe ndị ọzọ nọ, nzọụkwụ ọ bụla maka ikwesị ntụkwasị obi na-akpata echiche dị mwute banyere ezughị okè ya na ịtụ egwu "gịnị ka ha ga-eche banyere m?"
- Ngosipụta . Ọ bụrụ na gburugburu ebe obibi ahụ bụ eziokwu, ọ gaghị adị mma ịnwa igosipụta onwe gị, gosipụta ihu ọma gị, ikpo ọkụ na ikere òkè ọbụna nye ndị ala ọzọ. Naanị n'ụzọ dị otú a, mmadụ nwere ike ịnweta ahụmahụ nke onwe ya.
- Na-arụ ọrụ na okwu . Igwe na-egbuke egbuke na olu ahụ nwere ike ịbụ ihe ịrịba ama nke enweghị isi ma ọ bụ enweghị mmasị.