Ụmụaka dị ihe karịrị afọ 4 na-aghọ ndị na-adọrọ mmasị na gburugburu ebe niile. Ọ bụ n'oge a ka ọtụtụ n'ime ụmụaka na-amalite "ịda n'ụra" ndị nne, ndị nna, nne nne na nna nna nwere ajụjụ na-adịghị agwụ agwụ banyere ihe na-eme gburugburu ha. Iji kọwaara ụmụaka ntakịrị ihe ụfọdụ dị mgbagwoju anya, ndị nne na nna na-efu efu na iyi nke ụmụaka "Ntak-a?".
Otu n'ime ihe ndị kachasị amasị ụmụaka bụ mbara igwe. Ọ bụrụ na ị na-ege ntị na kpakpando na-enwu gbaa ma malite ịkọ maka usoro mbara igwe, ị nwere ike ịdọrọ ihe na-eme ka ọ dị ogologo oge wee nụ ọtụtụ ajụjụ dị iche iche.
Maka umu nke umuaka, ihe omuma nke mbara igwe ga-emetuta mbara uwa nke mbara igwe. Ọ bụ banyere ha ka ị ga-agwa nwa ahụ ka i nwee mmasị na ya. N'isiokwu a, anyị ga-ekwu banyere otu esi eme nke a ka nwa ewu wee mata ihe anyanwụ dị na ihe ndị ọ gụnyere.
Ọmụmụ banyere mbara igwe maka ụmụaka
Iji nyochaa usoro mbara igwe na ụmụ, ị kwesịrị ịkwado ihe nlereanya. Ụfọdụ ndị nne na nna na-azụta ihe nlereanya dị njikere na ụlọ ahịa ahụ, ebe ndị ọzọ na-ahọrọ ime onwe ha. N'ọnọdụ ọ bụla, ihe nlereanya nke usoro mbara igwe aghaghị ịgụnye Sun na nnukwu mbara igwe, ma ọ bụ mbara ụwa. Kọwaara nwa ahụ na mbara 8 na-agagharị na mbara gburugburu Sun, otu n'ime ha bụ Ụwa anyị. E wezụga ya, Mercury, Mars, Venus, Neptune, Uranus na Saturn na-eme ka ha gbanwee.
Afọ iri gara aga, a na-akpọkwa Pluto na mbara ala, ma ndị ọkà mmụta sayensị nke oge a na-ewere ya na ọ bụ nanị nnukwu mbara igwe. Ka nwa ahụ wee cheta aha mbara ala na usoro ha n'usoro mbara igwe, i nwere ike iji akara ndị a:
Ka mbara ụwa niile dị
Ga-akpọ onye ọ bụla n'ime anyị:
Ozugbo - Mercury,
Abụọ bụ Venus,
Atọ - Ụwa,
Anọ bụ Mars.
Ise - Jupiter,
Mmadụ isii bụ Saturn,
Asaa - Uranus,
Neptune n'azụ ya.
A pụrụ ịkọwa akụkọ banyere ụwa nke mbara igwe maka ụmụaka dị ka ndị a:
Ndị mmadụ anọwo na-amụ ụwa kemgbe oge ochie. Ha niile na-agagharị na Sun, tinyere ụwa anyị. Igwe ala dị n'ime ụwa dị nso na Sun. Ha nwere nnukwu ihu na elu. N'ime etiti mbara ala dị n'ime ya bụ isi mmiri. Nke a na-agụnye Earth, Venus, Mars na Mercury.
Jupiter, Neptune, Saturn na Uranus dị nnọọ anya site na Sun ma dị ukwuu karịrị mbara ala dị n'ime, bụ nke a na-akpọ ha mbara ala. Ha dị iche site na mbara ala nke ọ bụghị naanị na nha ma na-arụkwa - ha na-agụnye gas, karịsịa hydrogen na helium, na-enweghị ike n'elu.
N'etiti Mars na Jupita bụ belt nke obere mbara ala - asteroids. Ha dị ka mbara ala, mana ha dị obere - site na ọtụtụ mita ruo ọtụtụ puku kilomita. N'okpuru orbit nke Neptune, n'úkwù Kopeyr, Pluto. Ekechi Kopeyr dị ọtụtụ karịa okpukpu karịa ụbụrụ nke asteroids, mana ọ na-ejikarị obere ihe ndị dị n'eluigwe.
Ọzọkwa, satellites na-agagharị gburugburu ụwa. Ụwa anyị nwere naanị otu satellite, Ọnwa, na e nwere ihe karịrị 400. N'ikpeazụ, ọtụtụ narị puku obere ihe ndị dị na mbara ígwé, dị ka meteorites, iyi nke atọmịktọ, comets, wdg, na-akụzi mbara igwe. N'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ usoro mbara igwe nile - 99.8% - na-etinye uche na Sun. N'ihi ike nke mma ya, ihe nile, gụnyere mbara ala, na-eme na mbara igwe ma na-agbanye gburugburu ya. Tụkwasị na nke ahụ, ọtụtụ ihe ndị dị n'eluigwe na-agbakwa gburugburu ha.
Iji lee anya na-egosi ihe ị na-eme, gosipụtara ụmụ akwụkwọ ihe ngosi banyere mbara ala nke mbara igwe maka ụmụaka, dịka ọmụmaatụ, Air Force. Tụkwasị na nke ahụ, ụmụaka nwere ike inwe mmasị na ihe nkiri ndị dị ka:
- "Zathura: Njem Ohere";
- "Petya na ohere";
- "Ọbịa si n'ọdịnihu."
- "Ohia na Arrow";
- "Ihe omimi nke mbara ala nke atọ";
- "Ndị na-ahụ maka oghere";
- "Ezigbo oke";
- "Neznayka na Ọnwa";
- "Anyị ga-efe ọnwa!".
Ọzọkwa, ị nwere ike ịkọ ntakịrị ntakị ihe mere ifufe ji na-agbapụ , ma ọ bụ ihe mere anyị ji ahụ elu igwe.