Ọrịa kasị dị ize ndụ n'akụkọ ihe mere eme nke mmadụ site n'oge ruo n'oge na-eche onwe ha. Ha nwere ike ibibi ọtụtụ ndị bi n'ụwa.
Ruo ugbu a, ọbụna ọgwụ ndị kachasị mma n'oge a nwere ike ghara inye aka tupu mmalite nke ọrịa ndị a dị egwu.
1. Ọrịa influenza
Ihe kachasị njọ ma bụrụ nke na-adịghị njọ site n'echiche nke onye na-enweghị ọgwụgwọ, a na-ewere ọrịa nje dị ka mmịnye. Kwa afọ, ọtụtụ nde mmadụ ndị nwere ọrịa na-efe efe nke traktị nke respiratory site n'aka onye ọ bụla ọzọ site na ụrọ mmiri na-eche ihu ya. N'ihi mgbasa ozi nke ọgwụ ọjọọ maka oyi, o yiri ka ọ ga-ezuru ịṅụ otu mbadamba mbadamba - na ihe mgbaàmà niile ga-eme. Ka o sina dị, kwa afọ n'ụwa, n'etiti mmadụ 250,000 na 500,000 nwụrụ, ihe ka ọtụtụ n'ime ha bụ ụmụaka na ndị okenye nọ na 65 afọ. Ha nile na-eleda ikike nke flu na-ebute na oyi baa, na mgbu na ọbụna strok.
2. Ọrịa AIDS
"Ihe otiti nke narị afọ nke iri abụọ" bụ ọrịa nke na-enweta immunodeficiency mmadụ. N'ihe dị ka 100 afọ, o gburu ihe karịrị nde mmadụ 22, na-etinye ha ndụ na ndụ ndụ. A na-ebute ọrịa AIDS site na ọbara ma ọ bụ mmiri ara nne, ya mere, condom anaghị ekwe nkwa nchebe pụọ na ọrịa. N'ịbụ onye na-ebute nje virus ahụ, mmadụ na-adaba n'ọnọdụ nke "ndị a na-apụghị ịchọta -" a na-anapụ ya ọrụ, ọ dịghị onye chọrọ ịgwa ya okwu na ibi n'okpuru ụlọ ahụ. Enweghị ezigbo ọgwụ ndị egosiri na ha na-arụ ọrụ na ọrịa AIDS. Ma, e nwere ọkachamara ọkachamara na ọnụ ọgụgụ dị mkpa nke ikpe dịkarịa ala ugboro ise karịa ihe e kwuru na mgbasa ozi.
3. Black Pox
Nje virus kachasị njọ bụ obere kịtịkpa, nke mbụ pụtara na mbara ala 68 puku afọ gara aga. Nsogbu a na-agbanwe mgbe nile, ya mere ọnyá ekpenta na-eso ụmụ mmadụ na akụkọ ntolite ya. Na Middle Ages, ọ na-atụ egwu Europe na Russia, na-ahapụ ohere ọ bụla maka ndị gburu ya n'ihi 90% nke ọnwụ. Ndị lanarịrị nwere oge siri ike - ha kpuru ìsì ma ọ bụ ndị ntị chiri maka ndụ, akpụkpọ ahụ na-ekpuchikwa akpụkpọ ahụ ha. N'ime narị afọ nke iri abụọ, obere kịtịkpa gbanwere ọzọ, mana nje ọhụrụ ahụ apụghị igbu ihe karịrị pasent 40 nke ọnụ ọgụgụ. Ọ bụ na 1977 ka e debanyere ikpe ikpe nke ọrịa. Taa, a na-edebe nje ahụ n'okpuru ụlọ ọrụ nyocha ụlọ ọrụ dị na United States na Russia.
4. Nsogbu
A na-akpọ ọrịa ahụ ogologo oge "ọnwụ ojii", ruo mgbe ndị mmadụ chọpụtara na e ji ọgwụ nje mee ihe n'ụzọ ọma. Ọ bụ ọrịa kachasị njọ na Europe oge ochie, nke na ọbụna oji pox nwere ọganihu. Naanị narị afọ nke iri na anọ site na 75 nde ndị bi na Europe site na ya gburu mmadụ 34 nde mmadụ. N'ihi ọrịa ahụ, obodo niile nwụrụ: ndị mmadụ achọghị ịlaghachi ma bụrụ ndị oria, na-ewepụ ozu nke ndị ikwu na ndị agbata obi.
Ndị dọkịta amaghị ihe ọ bụla: ha na-eleta ndị ọrịa nanị na uwe nchedo, na-emejupụta wax na nkpuchi na beak, ha na-ejiri osisi osisi nyocha ndị ọrịa, ka ha ghara iji aka ha metụ ha aka. Mgbe a kpọchara uwe ndị ọrịa na ọkụ. Ná mmalite nke narị afọ nke 20, ọ ga-ekwe omume ịchọpụta ihe mere usoro ndị a ji bụrụ ihe na-adịghị mma: ọrịa ahụ ejighị ikuku, kama ọ bụ site na nchara, fleas na ịnyịnya.
5. Spaniard
Ọrịa Spanish ma ọ bụ Spanish bụ ọrịa kachasị njọ nke oria ojoo n'ụwa. N'afọ 1919, ọnụ ọgụgụ nke ndị oria ruru mmadụ 550, bụ ndị ruru pasent 30 nke ndị bi n'ụwa. Mgbe ha na Spaniard na-eche ihu, ha na-anwụ site n'ọkụ buru ibu na edema pulmonary, na-enweghị obere ohere nke mgbake. A na-eme atụmatụ na otu afọ, ọrịa Spanish na-egbu ọtụtụ mmadụ dị ka ọrịa ahụ jisiri ike gbuo n'ime afọ asaa. Ndị ọkà mmụta sayensị nke oge a na-atụ aro na Spaniard bụ ezigbo "onye ikwu" nke nje H1N1, nke ndị ọkà mmụta sayensị na-alụ taa.
6. Ọrịa
A na-ebufe "ahụ ọkụ na-ekpo ọkụ" ma na-ebute ya ruo ugbu a site na nsị anwụnta, mgbe nke ahụ gasịrị, mmadụ nwere ahụ ọkụ, ahụ ọkụ na ụfụ, wee - emeju umeji na ime. Onye mbụ e dekọrọ na nje ahụ bụ Fero Tutankhamun: n'ime ahụ ya, a hụrụ ndị na-eme ihe na-akpata "ahụ ọkụ na-ekpo ọkụ" n'oge nyocha.
Ọrịa ịba ka na-achịkwa n'Africa, bụ ebe o siri ike ịchọpụta ma kpochapụ n'ihi eziokwu ahụ bụ na ndị obodo anaghị achọ ịgakwuru ndị dọkịta. Ugbua, òtù ahụike mba ụwa na-eme amụma dị egwu: n'ime iri afọ abụọ sochirinụ, ọnụ ọgụgụ ọnwu nke ịba ga-eto ma ọ dịkarịa ala ugboro abụọ. Taa, mmadụ 50% na-anwụ na ya karịa ọrịa AIDS.
7. Oria Ebola
Oria Ebola bu nje na onye obula gbara gi gburugburu maara banyere TV na Intanet, mana mmadu ole na ole na-eche ihe oria a yiri na ihe na eme, ma o bu ndi Zaire na Congo. Ọ na - enweta aha ya site n'osimiri mmiri Ebola, bụ nke mbụ ọrịa ahụ malitere, malite na mmụba ọ na - emekarị na ọnọdụ ahụ ọkụ na - ejedebe site na mmeri nke akụrụ na imeju na arụpụta ihe. Ọrịa a na-ejide naanị ya, ya mere, pasent 42 nke ọnụ ọgụgụ ndị ahụ na-arịa ọrịa ahụ ka na-anwụ.
8. Ịba ọcha n'anya
A na-akpọ ọrịa ịba ọcha ahụ dum mgbagwoju anya nke nje anọ: ha nile na-egbochi imeju ma malite iji nwayọọ bibie ya, na-eduga n'ọnwụ. Nke kachasị dị ize ndụ bụ ịba ọcha n'anya B na C - ihe karịrị otu afọ ha na-anwụ site na ihe karịrị nde mmadụ. Iduga na ọrịa nwere ike: inye nwa nwa, igbu egbu egbu, mmịnye ọbara, mmekọahụ na-enweghị nchebe. Ịba ọcha n'anya bụ onye iro na-enyo enyo na afọ mbụ mgbe ọrịa na-apụtaghị n'ụzọ ọ bụla, mana ọ na-eme ngwa ngwa na-eme ka ọdịmma ahụ dịkwuo njọ.
9. Ọrịa rabies
A na-ebute nje virus nke ụmụ mmadụ na ụmụ anụmanụ, nke a na-ewere na ọ dị mma anu ulo - nwamba, nkịta, òké, ma ọ bụrụ na ha ahapụ n'enweghị ụlọ. Ọ na-abanye n'ime ọbara mgbe anụ ahụ na-ebute ọrịa gbutere. Onye na-arịa ọrịa na-enwe okpomọkụ, mmebi ahụ, mmetụta nke egwu na ahụ mkpọnwụ nke akụkụ ahụ dị elu na akwara anya: na njiko, ihe mgbaàmà ndị a nile na-eduba n'ọnwụ. Kwụsị mmepe nke ọrịa nwere ike ịnweta ọgwụ mgbochi oge.
10. Ọrịa
"Onyeàmà" nke ọrịa ahụ na obere kịtịkpa, ruo taa na-akpalite ọrịa na-egbu egbu, na-egosipụta onwe ya dịka ntiwapụ nke ọrịa ọgbụgbọ na-egbu egbu. A na-ebute ya site na feces, mmiri a na-ebute oria na ihe ruru unyi. Enweghị ọgwụgwọ nke oge a maka ọgbụgbọ ọgbụgbọ ọgbụgba, ị nwere ike ịnwụ na enwere ihe dịka 85% nke ọnyà, vomiting na mmiri agwụ.