Pragmatism bụ okwu a maara nke ọma, ndị mmadụ na-anụkwa ya mgbe nile dị ka: pragmatism, onye na-eme ihe n'eziokwu. Na nnochite anya onyonyo ndi ozo, okwu ahu bu ihe jikotara, nke oma, nke oma na nke oma.
Pragmatism - gini ka ọ bụ?
Ebe ọ bụ na n'oge ochie, ndị mmadụ na-achọ inye ihe niile aha na nkọwa na nzube dị mkpa - iji nyefee ọgbọ na ọgbọ ọzọ. Na nsụgharị site na Grik. pragmatism bụ - "ihe", "azụmahịa", "ụdị." Na isi ihe ya bu - ihe omuma nke di ugbu a, nke dabere na ihe omume, nke mere ka ekwuputa eziokwu ahu ma obu kwue. Nna-onye nchoputa nke pragmatism dị ka usoro - onye ọkà ihe ọmụma America nke narị afọ nke XIX. Charles Pierce.
Ònye bụ onye na-aga n'ihu?
Onye n'ekpere bụ onye na-akwado nkwado nkà mmụta ihe ọmụma - pragmatism. N'ọdịiche nke oge a, onye na-eme ka ọ dị elu bụ onye siri ike, maka onye:
- ihe kachasị nke uche na nyocha ;
- atụmatụ;
- ekwetaghị eziism;
- a na-anwale ihe niile n'ime omume ("ndị mmadụ na-eme ihe");
- ọ maara otú e si eme atụmatụ oge ya n'ụzọ ziri ezi;
- ihe mgbaru ọsọ ga-enwe ihe dị mma n'ụdị uru;
- eme ihe niile onwe ya;
- na-eme ka ndụ ya dị ka o kwere mee;
Pragmatism dị mma ma ọ bụ dị njọ?
Ọ bụrụ na ị tụlee àgwà ọ bụla - na ihe niile dị mkpa. Àgwà dị mma na njirimara hypertrophic na-abanye n'ahịrị na akara ngosi mpempe, ọ bụghịkwa na pragmatism. Onye na - eme ihe iji mezuo ihe mgbaru ọsọ ya nwere ike 'gafee isi ụkwụ' n'ebughị n'uche mmetụta nke ndị ọzọ, na - agbanyekwu oge ọ bụla. N'etiti mmadụ, ndị dị otú ahụ ga-eme ka anyaụfụ mee - ndị mmadụ na-ahụ ihe ịga nke ọma na-arụ ọrụ ahụ, mana echefula ihe mgbalị a ga-eji na-eme ihe n'echere ya echiche ma chee na ọ bụ "ọñụ" na njikọ.
Pragmatism na nkà ihe ọmụma
Ojiji nke echiche nke pragmatism, nke mere ka ọ bụrụ usoro nke onwe ya na narị afọ nke iri na itoolu, nwere ike ịchọta ndị ọkà ihe ọmụma oge ochie dị ka Socrates na Aristotle. Pragmatism na nkà ihe ọmụma bu echiche nke biara iji dochie anya ma obu n'uzo di iche n'omume di nma, "agbawara ya site n'eziokwu," ka echiche C. Pierce chere echiche. Ụdị ozi ọma, nke a maara dịka "Piers ụkpụrụ," na-akọwa pragmatism dịka omume ma ọ bụ iji aka ya eme ihe na inweta nsonaazụ dị na ihe omume. Echiche nke pragmatism nọgidere na-etolite na ọrụ nke ndị ọkà ihe ọmụma ọzọ a ma ama:
- W. James (1862 - 1910) onye ọkà ihe ọmụma-ọkà n'akparamàgwà mmadụ - kere ozizi nke mmetụta uche dị egwu. N'ịmụmụ ihe, ọ tụgharịrị na eziokwu, omume omume na omume bara uru, ịjụ echiche nkịtị, enweghị echiche.
- John Dewey (1859-1952) - ọrụ ya bụ ịzụlite pragmatism maka ọdịmma nke ndị mmadụ iji meziwanye ndụ. Instrumentalism bụ ụzọ ọhụrụ Dewey mere, nke echiche na echiche ndị ahụ na-etinye na-ejere ndị mmadụ ozi dịka ngwá ọrụ na-agbanwe ndụ ndị mmadụ maka mma.
- R. Rorty (1931 - 2007) - ọkà ihe ọmụma neo-pragmatist kwenyere na ihe ọmụma ọ bụla, ọbụna na-eme nchọpụta, na-enwekarị ọnọdụ na akụkọ ihe mere eme.
Pragmatism na Psychology
Pragmatism na akparamagwa bụ ọrụ dị mma nke onye na-eduga na ihe kpatara ya. E nwere stereotype na pragmatists, ọtụtụ n'ime ha nwoke. Omume nke taa na-egosi na ndị inyom nwere otu ihe ịga nke ọma na-emezu ihe mgbaru ọsọ ha. Usoro omumu nke ime uche na-ekpughe ihe ngosi nke agwa mmadu ka oganihu (nke bara uru) na ihe na-abaghi uru (igbochi uzo iga nke oma). Nkwenye na pragmatism bụ nkwa nke ndụ dị mma, ndị na-atụgharị uche na-atụle, ebe ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-ahụ ọnọdụ a dị mkpa ọ bụghị n'ụdị agba egwurugwu:
- pragmatism abughi ihe anumanu;
- ndị na-eme ihe ngosi na-emebi iwu ọdịnala na omume nke ndụ: n'ihi na ha rụpụtara dị mkpa, ọ bụghị mmekọrịta mmadụ na ibe ya;
- n'ọtụtụ mba, pragmatism aghọwo ụzọ na-anwụ anwụ. Ichekota ndi mmadu iji mezuo ya - bu ihe kwesiri ibido.
Pragmatism na okpukpe
Echiche nke pragmatism amalitela n'okpukpe. Onye nke nwere nkwenye nke onye ma ọ bụ ọzọ na-emekọ ihe na ụkpụrụ Chineke site na njide onwe onye: ịbụrụ ọnụ, ikpe ekpere, ụra ụra, omume nke ịgbachi nkịtị - ndị a bụ ihe ndị dị irè a rụpụtara na narị afọ gara aga nke na-enyere aka ịbanye n'ọnọdụ pụrụ iche nke ịdị n'otu na Chineke. A na-egosiputa Pragmatism n'ụkpụrụ Protestant nke nnwere onwe nke akọ na uche - ikike nke nnwere onwe nke nhọrọ na nkwenye.
Kedu otu esi mepụta pragmatism?
Ọ bara uru ịmepụta onwe gị àgwà, bụ nke ọtụtụ ndị na-enyocha? Ihe niile adighi oke nkpa, ya na ime ihe n'oru di nma bu usoro di nma iji mezuo ugwo. A na-ewuli mmepe nke pragmatism na nyocha na iji ọtụtụ ụzọ na ndụ ya:
- malite na obere ọrụ na ihe mgbaru ọsọ - na-ewetara ha nkwubi okwu ezi uche dị na ya;
- nduzi oge bara uru: idebe akwụkwọ edetu, nke na-emepụta ihe omume niile kwa ụbọchị;
- ime atụmatụ mkpirikpi oge na ihe mgbaru ọsọ ogologo oge (usoro oge, ngwaọrụ maka mmejuputa, ndepụta nke kọntaktị ndị nwere ike ịba uru);
- nchikota nke nnukwu ihe aga-eme n'ime nhazi nke ukwu;
- ọzụzụ onwe onye: chọpụta ihe ndọpụ uche ma kpochapụ ha, na-agbaso atụmatụ ahụ a chọrọ;
- arụ ọrụ na mmetụta uche: ịmepụta onwe gị ịdị jụụ na ọbara-ọbara;
- ụzọ nke "aghụghọ nke nghọta" bụ na onye na-asị onwe ya "Aga m arụ ọrụ ntakịrị ma lelee fim, mee njem", wdg. Nke a na-enye aka ime ka uche ndị ahụ dị iche iche rụọ ọrụ, mgbe ahụ ị ga-enye onwe gị ụgwọ ọrụ ahụ e kwere ná nkwa.