O yiri ka na ebe ndị evolushọn kwụsịrị ọtụtụ narị afọ gara aga ma ọ dịghị ezube ịga n'ihu ọzọ.
Onye nke oge a abughizi ndu n'enweghi oru na uba na ndi mmadu, ma n'ime oke ohia, nakwa n'ime oke ugbo ndi mmadu, ndi n'eme omenala ndi mmadu na ndu ndi ndu ha ka di ndu.
1. New Guinea, ebo Khuli
Ụla Khuli bụ otu n'ime ndị na-ahụ anya na ọtụtụ ndị nnọchianya nke mba ndị dị na Papuan, ha dị ihe dị ka mmadụ 150,000. N'agbanyeghị na ndị nnọchianya nke agbụrụ a dị ezigbo mma na ndị na-eme njem nleta, ha ka na-ebi na gburugburu omenala ha, ndị isi ezinụlọ na enweghịdị atụmatụ ime ka ngọzi nke mmepeanya nke oge a dị ndụ.
2. West Africa, agbụrụ Dogon
Dị ka ihe ndị a chọtara, ogologo afọ nke Dogona dịkarịa afọ 700. N'ụbọchị ndị ahụ, a na-ewere ebo ndị a ka ha mepụtara ma nwee ọmarịcha mbara igwe, dị ka ihe osise nkume na-egosi. Taa ndị Evangelical na mmepe evolushọn na-eguzo ma na-enweta ndụ site n'ememe n'ememe n'ihu ndị njem nleta, na-ere ihe nkpuchi na ọkpụkpụ, nke a na-ewere dị ka aphrodisiac na mpaghara ahụ.
3. New Guinea, ebo Chimbu
Banyere agbụrụ ndị a mara amara naanị na 80 nke narị afọ nke iri abụọ, ebe ha na-ebi n'ime oké ọhịa, ebe ọ na-adịghị onye ọ bụla mere. Ụzọ ndụ ha agbanwebeghị kemgbe Nkume Age, na ịbanye ná ndụ ha bụ ihe isi ike. Otú ọ dị, ijikọ ụwa ọnụ na-eme ka ndị Papua na-aga n'obodo ma sonyere ụwa ndị mepere anya. Ma ebo ahụ na-emegide nrụgide ọhụrụ site na mpụga ụwa ma na-anwa ịchekwa ụzọ ndụ ya na ọdịnala ya n'emeghị mgbanwe.
4. Russian Federation, ndị Nencian
Na ala mmiri nke Yamal (nke a sụgharịrị ịbụ "njedebe nke ụwa") ndị mmadụ pụrụ iche. N'ebe a, mmiri na-efe efe, na frosts ruru -50 n'oge oyi, ma ndị bi na Nenza adịghị agbanwe ọdịnala na ụzọ ndụ ha ruo ọtụtụ narị afọ. Nke a na-enyere ha aka ịlanarị ọnọdụ ọjọọ. O di nwute, taa, a na-agbanye ha ma mee ka ha maa jijiji, ya bụ, "mbibi", site na mgbanwe ọnọdụ ihu igwe na ịrụsi ọrụ ike iji zụlite ego ma wepụ ego nchịkwa gas.
5. New Guinea, ebo Asaro
A na-akpọ Papuas nke Asaro "ndị apịtị", ebe ọ bụ na akpụkpọ ahụ na ntutu isi ha na-ejupụta na apịtị na apịtị, a makwaara ihe ndị dị egwu na ụrọ ha karịrị nke ebo ahụ. Akụkọ a na-ekwu na ndị agbụrụ a na-agbapụ n'aka onye iro ahụ na-ebuso Osimiri Asaro agha, mgbe chi bọrọ, ha si na mmiri ahụ pụta, ụjọ jidere ndị iro ahụ ma chee na ha bụ ndị mmụọ, ebe ọ bụ na mmiri ahụ na-agbaba ozu ahụ. Na ụdị a, ndị Asaro malitere ibi na ala ha ma kee egwu egwu dị egwu iji mee ka ụjọ jide ndị iro ndị ọzọ. Ụzọ ndụ ha agbanweghị agbanwe kemgbe ọtụtụ narị afọ.
6. Namibia, ebo Himba
Ndị a pụrụ iche bi n'ebe ugwu nke Namibia. A na-ewere ebo Himba ka otu n'ime ndị kasị ochie, nke na-eduga ụzọ ndụ ọkara. Ma, n'agbanyeghị ụkọ mmiri na ọtụtụ agha, ụzọ ndụ ha, ụzọ ndụ ha na ọdịnala ha nọgidere na-agbanwe agbanwe. Na ebumnuche nke agbụrụ ha na ọdịnala ọdịnala ka e kere ka o wee nwee ike ịdị ndụ na ọnọdụ ndị dị egwu.
7. Mongolia, Kazakhia Mongol
Ndị a na-anọ n'ọkara na-ebi n'ugwu na ndagwurugwu dị n'ebe ọdịda anyanwụ Mongolia. Ọ ka na-agbaso ndị okenye nke ndị nna nna ya, na-ekwere na mmụọ na ike dị iche iche.
8. Congo, Pygmies
Ụdị nke Pygmies na-adị site n'oge ochie na ugwu nke Republic of Congo. Ha na-akpọ onwe ha "bayak". Ókèala ha bụ ọhịa, naanị ebe a ha enweghị nrụgide na mmegbu. Ha bi n'ime oke ohia, dika otutu otutu afo gara aga. Osisi siri ike na nke a na-apụghị ịkọwapụta nke oké ọhịa ha maara dị ka mkpịsị aka aka ha, ebe ọ bụ na ụlọ ha bụ nke a.
9. South Africa, ndi Zulu
Nke a bụ nnukwu agbụrụ, ya mere o siri ike ịkpọ aha ebo ndị a Papuas. Ọnụ ọgụgụ Zulus dị ihe dị ka nde 10, mana ha bi na KwaZulu-Natal dị na South Africa. Naanị ndị ole na ole n'ime ndị nnọchianya ha kwagara ibi na ụwa nke mepere anya - ndị agbata obi na-emepe emepe na akụ na ụba. A pụrụ ịkpọ ebo a ka ndị ọzọ mepụtara karịa nke ndị ọzọ, ha ka funahụrụ ọtụtụ ọdịnala, ụdị uwe na ndụ na-agụnyekwa ihe ndị dị ugbu a. Otú ọ dị, okwu nke mmetụta na egwú na ejiji anọgideghị agbanwe agbanwe. Nke a bụ ihe ha nwere obi ụtọ igosi ndị njem nleta.
10. South Africa, ndị Bushmen
Bushman na nsụgharị site na Dutch pụtara "oke ọhịa", ma, n'agbanyeghị nke a, ndị Bushmen bi n'ala ịkpa nke Namibia na South Africa, nakwa n'akụkụ dị n'akụkụ Angola, Botswana na ọbụna Tanzania. Ọnụ ọgụgụ ha ruru 75,000 mmadụ.
Ndị Bushmen, tinyere ọtụtụ ndị agbụrụ ndị ọzọ nke Aborigine, na-asọpụrụ ọdịnala ochie ha ma ghara ime mgbanwe zuru ụwa ọnụ n'ụzọ ha. N'ebe a, ọbụna ọkụ na-amịpụta, dịka na Nkume Age, site na ịcha nkụ.