- Adreesị: 10 km n'ebe ọdịda anyanwụ nke Arad, Israel;
- Ekwentị: +972 8-699-2444;
- Oge mmepe: site na October ruo March site na 08:00 ruo 16:00, malite n'April ruo September site na 08:00 ruo 16:00;
- Ntinye ego: okenye - $ 4, ụmụaka - $ 1.7
A na-ejikarị ọnụ ọgụgụ nke akụkọ ihe mere eme na-ekpebi uru nke oge ochie. N'Israel, ọtụtụ ogige ihe ochie, nke nwere ihe ruru ala 20, ma mmasị pụrụ iche nke ndị njem nleta bụ obodo ochie nke Tel Arad, nke nwere nanị ọkwa abụọ nke akụkọ ihe mere eme. N'ụzọ dị ịtụnanya, ọ bụghị naanị mkpọmkpọ ebe ka echekwara ebe a, mana ihe abụọ na-adọrọ adọrọ nke na-egosi ihe atụ doro anya banyere oge ochie oge ochie: oge ndị Kenan na ọchịchị Eze Solomọn.
Obodo Lower Town nke Tel Arad
Ebe mbu nke dị n'ebe ọdịda anyanwụ nke ọzara Negev malitere ịpụta ihe dị ka puku afọ 4 gara aga BC, mana, ọ dị mwute ikwu na ọ dịghị ihe ọ bụla gbasara oge ahụ. Ụzọ ndị Kenan oge ochie na-ezo aka na Ọchịchị Ụda. Obodo Lower City dum bi ebe dị ka 10 hectare. Enweghi ike ịhọrọ ebe ebe ntọala ya. Site na Arad nke oge ochie uzo di site na Mesopotemia rue Ijipt.
Ndị ọkà mmụta sayensị ka nọ na-eche otú nlezianya nke iwu a si dị n'ọzara. Obodo mgbidi gbara gburugburu obodo ahụ nke nwere nnukwu ụlọ elu. N'ime oghere ahụ bụ ụlọ obibi, nke nwere otu nhazi ahụ bara uru. N'etiti ụlọ ahụ, e nwere ogidi buru ibu, nke na-arụ ọrụ dịka ihe nkwado maka ọnụ ụlọ kpọmkwem, ụlọ dị n'ime ahụ bụ otu, n'agbanyeghị agbanyeghị ebe ọ bụla a na-etinye n'akụkụ mgbidi ahụ. Nakwa na Kenan, Tel Arad nwere ụlọ ọha na eze, obere ụlọ na ụlọ nsọ. N'ebe kasị ala n'ime obodo ahụ, e nwere mmiri mmiri, ebe mmiri ozuzo si asọpụta n'okporo ámá niile.
Ihe ndị a chọtara na Lower City, na-egosi na ụkpụrụ nke ibi ndụ ebe a bụ nnọọ elu. Ihe ka ọtụtụ n'ime ndị bi na-arụ ọrụ ugbo na ịzụ anụ ụlọ, na-arụ ọrụ na ndị Ijipt. Ruo ugbu a, ndị ọkà mmụta sayensị efuola echiche, nke nwere ike ịgba ndị bi na ụlọ ọrụ nke ọma, nke mepere emepe nke ọma iji nweta ihe ha nwere wee hapụ ụlọ ahụ n'abali. Mgbe Kenan Tel-Arad, nke dị site na 3000 ruo 2650 BC, enweghị onye e bibiri ma ọ bụ zuru ohi, a gbahapụrụ ya kpamkpam, nke mere ka echekwa ọtụtụ ebe nchekwa ihe n'oge ahụ.
Obodo ukwu nke Tel Arad
Ala ndị dị n'ebe ọdịda anyanwụ Negev anọghị ihe dị ka afọ 1500, ruo mgbe ndị Juu malitere ibi ebe a. Maka iwu obodo ọhụrụ, ha họọrọ obere ugwu, nke dị n'elu obodo Kenan gbahapụrụ agbahapụ.
N'oge ọchịchị Eze Solomọn, e wuru ebe siri ike, nke e wuru site na iji nkà na ụzụ na-ewu ewu (a na-eme mgbidi ahụ okpukpu abụọ, na ohere dị n'etiti ha jupụtara ụwa ma ọ bụ nkume, si otú ahụ na-enyewanye nkwụsi ike na ogologo oge).
Na mgbakwunye na ihe fọdụrụ nke mgbidi oge ochie, eberibe ụlọ, ụlọ nkwakọba ihe na ọdọ mmiri nke e gbuturu n'oké nkume buru ibu.
Elu Tel-Arad bụ nanị ebe obibi na obodo ndị Juu nke mbụ ebe a chọtara ebe nsọ. Na akwa Jerusalem, ụlọ Tel-Aradic dị na ebe ọhụụ dị n'akụkụ "anyanwu-n'ebe ọdịda anyanwụ". Ihe ndi ozo bu ebe ndi obosara - ebe obosara nwere ogige buru ibu nke nwere ebe obosara, ya mere - ulo nke ulo n 'ulo na bench na ebe ozo - ebe obosara nke eji nkume me dika ebe achuru aja, na ogidi nke isure ihe nsure-ọku na ihe esi ísì uto. Achọpụtara ya mgbe a na-achọpụta na ụlọ nsọ dị na Tel Arad adịghị eji ogologo oge mee ihe, ọ kpuchiri ụwa n'oge ndị ahụ dị anya. Ma eleghị anya, eze Judia maara na ebe na mgbakwunye na Ụlọ Nsọ nke Jerusalem na-eweta àjà ma nye iwu ka ha mechie ebe nsọ ahụ.
Na mpaghara nke Upper Town, a chọtara ọtụtụ ihe ndị na-adọrọ mmasị bụ ndị nyeere aka nwetaghachi ihe osise zuru ezu site na ndụ Tel-Arad oge ochie. N'etiti ha:
- ederede na ihe odide n'asusu di iche iche (Grik, Hibru, Aramaic, Arabic);
- ndepụta nke aha ndị agha na ndị bi;
- nkwupụta ụlọ nkwakọba ihe;
- akwukwọ na iwu nke isi ulo nche;
- ndepụta ndozi;
- usoro nkesa nke ọka, mmanu, mmanya, achicha.
Ihe ndia nile negosi na Tel Arad nke di elu bu ulo odi ike dika odi agha. Mgbe e bibisịrị Ụlọ Mbụ ahụ, ndị Peshia jiri ya, mgbe ahụ site n'aka ndị Hellene na ndị Rom. E mebiri ebe ahụ e wusiri ike mgbe ahụ, emesịa weghachite ya ọzọ. Nzuzu ikpeazụ ya bụ n'oge oge Islam. Mgbe nke ahụ gasịrị, Tel-Arad nọ na ntọgbọrọ n'efu zuru oke, ọ bụkwa ná mmalite nke ọzara Negev nke ndị Israel na-etolite n'etiti narị afọ nke iri abụọ na obodo ochie ahụ a na-ekwughachi ọzọ, ma ọ bụrịrị na onye na-agbasi mbọ ike nke ọdịnala akụkọ ihe mere eme nke mba ahụ.
Ndị njem nleta ebe a na-adọta ọ bụghị nanị site na nkà mmụta ihe ochie nke ọgaranya n'èzí. Gburugburu obodo oge ochie nke mara mma mara mma. Karịsịa ebe a ọ mara mma na mmiri, mgbe a na-ekpuchi slopes na kapeeti na-egbuke egbuke. Na n'akụkụ a nke desert na-eto eto okooko osisi - black irises.
Ozi maka ndị njem nleta
- Ọnụ ego nke akwụkwọ mbata nke onye ọ bụla: okenye - $ 5, nwa - $ 2, ụgwọ ezumike nká - $ 2.5;
- Ọnụahịa nke tiketi ụlọ otu: okenye - $ 3,5, ụmụaka - $ 1,5;
- ọnụ ụzọ maka ndị ọbịa na Tel Arad na-emeghe n'afọ nile: site na October ruo March site na 08:00 ruo 16:00, site n'April ruo September site na 08:00 ruo 16:00;
- dị nso na ogige ahụ nwere ebe ụgbọala, obere cafe na a mara ụlọikwuu.
Kedu esi enweta ebe ahụ?
Ị nwere ike ịbanye Tel-Arad National Park site na ụgbọ ala ma ọ bụ site na njem ụgbọ ala. Ụgbọ njem ọha anaghị aga ebe a.
Ọ bụrụ na ị na-agagharị n'ụgbọala, soro ụzọ nke 31, nke jikọtara njikọta nke Lahavim (Ụzọ Nzọụkwụ 40) na Zohar (Ụzọ Nzọụkwụ No. 90). Jiri nlezianya na-agbaso ihe ịrịba ama ahụ, na ntụgharị nke Arad ka a ga-agbanye n'okporo ụzọ nke 2808, nke ga-akpọrọ gị gaa ogige ahụ.