- Mpaghara: mita 8000 square. kilomita
N'ókè Panama na Colombia, e nwere ókèala a gụnyere ọtụtụ oge na ọkwa nke ebe kachasị ize ndụ n'ụwa - ihe ọdịda Darieni. Ọ bụ saịtị nke ókèala nke mmadụ na-emepebeghị, nke ọ na-enweghị ihe ọ bụla ma ọ bụghị jungles na swamps. Naanị ndị njem nlegharị anya kachasị atụ egwu na-anwa ịgafe mpaghara a n'ọdụ ụgbọ ala, moto ma ọ bụ ọbụna ụkwụ.
Geography nke Darien Blank
Ihe ọdịiche Darieni dị na mpaghara nke Darien (Panama) na ngalaba Choco (Colombia). A maara ebe a maka swamps ya na mmiri ohia. Uzo dị otú ahụ na-emepụta ọnọdụ ọjọọ maka owuwu nke ụzọ. Ọbụna ụzọ kachasị anya n'ụwa, nke a maara dị ka Ụzọ Amụma America, na-apụ na Darien Gap.
Ógbè ndịda nke Darien ọdịiche dị n'akụkụ osimiri Delta nke Atrato. Ọ na-emepụta ebe mmiri swampy na-ejupụta na ya, oge obosara ya nwere ike iru 80 kilomita. N'ebe ugwu nke ókèala ahụ bụ ugwu Serrania del Darien, ebe ugwu ya jupụtara na ndagwurugwu ebe okpomọkụ. Ebe kachasị elu n'ugwu bụ ugwu Takarkun (1875 m).
Otu n'ime ndị mbụ gafere Darieni bụ onye uwe ojii Gavin Thompson. Ọ bụ ya na-edu njem ụgbọ mmiri, nke na 1972 meriri nke ọma na mpaghara a na-adịghị mma. Dị ka onye uweojii ahụ si kwuo, n'oge njem ahụ, ndị njem ahụ gafere site n'oké ọhịa, nke ọ bụla n'ime ha bụ agwọ na-egbu egbu ma na-aṅụ ọbara ọbara.
Ihe ndabara Pan American na Darien Gap
Dị ka anyị kwuworo, okporo ụzọ kachasị elu n'ụwa, nke dị na Pan American, gbawara na ókèala Darien. Ogologo ọdịiche a bụ 87 km. N'ógbè Panama, ụzọ na-akwụsị n'obodo Javisa, na Colombia - n'obodo Chigorodo. A na-edebe saịtị nke dị n'etiti obodo abụọ a maka ogige ntụrụndụ nke Parque nacional natural de Los Katíos na Parque nacional Darién. Ogige ntụrụndụ abụọ ahụ bụ saịtị nke International Heritage Culture of UNESCO.
N'ime iri afọ anọ gara aga, e mere ọtụtụ mgbalị iji kpoo akụkụ ndị a nke Ụzọ Amụma America, ma oge ọ bụla ha kwụsịrị na ndagwurugwu. Ihe kpatara nke a bụ ihe egwu nke oke mmebi nke ọdịdị Darien. Ya mere, iji si Colombia gaa Panama, ndị njem nleta ga-eji ọrụ ụgbọ mmiri dị n'etiti obodo Turbo na Panama .
Njem nleta na ókèala Darien ọdịiche
Ị ga-aga na ọdịda Darieni na Panama ma ọ bụrụ na ịchọrọ:
- enwe mmetụta dịka onye ọsụ ụzọ nke ala a na-akọwaghị;
- na-ekere òkè na ịgba ígwè, ọgba ịnyịnya ọgba tum tum na njem na ụgbọ ala niile na ala siri ike;
- ka ha mata omenala ndi Indian nke Kuna na Choco ndi bi na nso obodo a;
- iji nyochaa osisi na ugbo nke mpaghara a.
I kwesiri icheta na ijeghari na ndagwurugwu Darien nwere ike buru oke egwu, ma o bu ebe nzuko kachasi nma maka ndi ozo. Ọtụtụ ndị omempụ jiri mpaghara a dị ka akụkụ nke ịzụ ahịa ọgwụ ọjọọ.
Kedu otu esi aga Darien?
Na ọdịiche Darieni ị ga-esi n'obodo Ciman, nke dị 500 kilomita si Panama, ma ọ bụ obodo Chigorodo, nke dị 720 kilomita site na Bogotá. Na obodo ndị a ịhapụ ịhapụ njem na-agbanwe na mbu ma gbanwee na nke a na-emegharị iji gbanwee-ọnọdụ okporo ụzọ. Iji gafee Darien ọdịda ụkwụ, ị ga-eji ọ dịkarịa ala ụbọchị 7.
| | | |
| | | |
| | | |
